Een karper in je badkuip op Kerstavond🎄

Wanneer jij denkt stress te hebben over het Kerstdiner, loop dan eens een willekeurig Pools huis binnen in de dagen voor Kerstavond (Wigilia). Er wordt dan driftig geklopt, gekneed, gekookt en gebakken. Gasten ontvangen op Kerstavond is in Polen geen gemakkelijke taak. De gastheer of gastvrouw wordt namelijk geacht op Kerstavond wel 12 gerechtjes te serveren, om zo de twaalf discipelen te herdenken.

Ik neem jullie mee langs de gerechtjes van Kerstavond, waar de Poolse familie zich aan laaft na het breken van de Kerstwafel ofwel de ‘opłatek’.

Van de meiden van stichting Polka in Den Haag heb ik geleerd dat de gerechten kunnen verschillen per regio. Dit is een selectie van de twaalf meest bekende gerechtjes.  

Barszcz met Uszka, oftewel borsjt met Ravioli.

Vaak beginnen de Polen gezond, met een dampende soep borsjt. Gemaakt van rode bieten met kleine gevulde dumplings genaamd Uszka, wat ‘kleine oortjes’ betekent.

Paddestoelensoep

De Polen staan bekend om hun jaarlijkse speurtochten in de bossen naar mooie paddestoelen, Polen in Nederland worden zelfs beboet voor het wildplukken van paddestoelen. Champignons en paddestoelen kom je veel terug in Poolse gerechten, ook in de traditionele vegetarische paddestoelensoep die wordt geserveerd op kerstavond.

Karper

Helaas heb ik het nog nooit zelf mogen zien, maar ik vind het een fantastische Poolse traditie. Een paar dagen voor kerst wordt er weinig gebadderd in Poolse huishoudens, omdat dan een karper rondjes zwemt in de badkuip. Zo is de karper verser dan vers is op Kerstavond. Erg lekker met zuurkool en gedroogde paddestoelen.

Haring, Śledzie

Het zijn niet alleen de Nederlanders die dol zijn op haring, de Polen lusten het ook wel. Vaak in olie, te koop uit een glazen potje.

Zuurkool x2

Supervers uit het vat te krijgen bij de geliefde Polski sklep.

Er staat altijd zuurkool op tafel, met gedroogde champignons of met bonen, als er maar een bordje of twee met het heerlijke gezonde zuurkool klaarstaat.

Pierogi

Het lekkerste en meest bekende Poolse gerecht mag natuurlijk niet ontbreken op de kersttafel: pierogi. Pierogi is pure liefde, met veel handarbeid gemaakt en gevuld met wat je maar wil. Op Kerstavond is pierogi met zuurkool en paddestoelen het meest gebruikelijk. Maar het kan ook zoet met aardbeien of pruimen.

Koolrolletjes, oftewel gołąbki

Gołąbki is een welbekend Pools gerecht: vlees gerold in koolbladeren. Op Kerst worden deze koolrolletjes vaker vegetarisch geserveerd met bijvoorbeeld boekweit of rijst en met (daar hebben we ze weer) gedroogde bospaddestoelen.                         

Kutia

Nu gaan we richting het dessert. Op Kerstavond wordt een zoet mengsel, Kutia genaamd, gegeten van maanzaad, honing, noten en rozijnen. Met name in Oost-Polen is Kutia een stevige traditie.

Gedroogd fruit compote

Gedroogde appels, pruimen, peren, rozijnen, abrikozen. Allemaal bij elkaar in kokend water met kaneel en suiker en je hebt een heerlijk drankje voor bij de stevige gerechten.

Piernik, gingerbread

Al eeuwen een traditie in de Poolse huiskamer. Liever begin je al een paar dagen van tevoren, dan is de smaak van gember, kaneel en nootmuskaat nog sterker.

Makowiec, maanzaad cake

Maanzaad brengt geluk en voorspoed en hoort daarom zeker op het Kerstmenu. Goed idee dus om kerstavond af te sluiten met een cake vol met deze gelukbrengende zwarte zaadjes.

🎄  Heel fijne dagen gewenst!

Nog wat leestips:

Met de filmpjes van Culture.pl kun je zelf (één van) de 12 gerechtjes maken. The 12 Dishes of Polish Christmas | Article | Culture.pl

Haal nog meer kookinspiratie uit dit mooie boek van Zuza Zak.