Categorieën
Maatschappij Reizen

Wanneer je op zoek gaat naar de bizon in Białowieża en een politieke strijd vindt.

Het woud van Białowieża. Het oudste oerbos van Europa. Het land van de Żubr (de Europese bizon én een bekend Pools biermerk).

Ook in Nederland is dit oerbos laatste tijd in het nieuws. Zo heeft de Europese Unie niet alleen veel aan te merken over hoe de Poolse overheid haar justitie hervormt en het medialandschap toe-eigent, maar ook zou de Poolse overheid het oudste oerbos van Europa onvoldoende beschermen. Teveel bomen zouden gekapt worden. Daar is de Poolse regeringspartij PiS het absoluut niet mee eens. Ze beschermt het bos juist! Tegen een kevertje.

‘De letterzetter’ vreet de bomen in het woud op en daarom moet er wel gekapt worden, aldus de Poolse overheid. 

Wij moesten wel even op onderzoek uit. Onder begeleiding van onze Poolse gids Wiola. Alleen onder begeleiding mag je het beschermde deel van Białowieża in. We zagen groepjes toeristen hobbelend achter snelsprekende gidsen: in het Engels, Pools of Duits. Wij kregen een privé rondleiding van Wiola. In haar rappe Pools vertelde ze ons over de vele verschillende plant- en diersoorten die in het woud leven. En wanneer we het plantje niet herkenden onder de Poolse naam dan had ze wel een Engelse of zelfs Duitse vertaling voor ons. De Poolse naam voor het dier die we het liefst wilden zien wisten we maar al te goed: de Żubr. En misschien rinkelt het ook bij jou een belletje: veel Poolse winkels in Nederland adverteren wel met het Żubr bier dat ze verkopen. De Żubr. De Europese bizon. De wisent. De reden waarom veel Polen maar ook Europese toeristen afreizen naar het mooie Białowieża. 

Met onze supergids Wiola

Op zoek naar de bizon 

In de zomer is het lastig om dieren te spotten, en zo kwamen we daar ook in de praktijk achter. In de dagen dat wij daar waren hebben we geen bizon gezien. Nog geen voetafdruk ervan. Dat was jammer, maar alleen al het bomen- en plantenrijk van het oerbos is ontzettend fascinerend. Niks mag in dit beschermd gebied door menselijk handelen worden aangepast. Alle dode bomen blijven liggen. Als er een boomstam over de doorgang valt, moet dit met een handzaagje worden weggehaald.

En dit maakt het woud uniek: de bomen zijn ongelooflijk hoog (40+ meter) en ongelooflijk oud (sommige zelfs 500 jaar). Het is voor elke boom een wedstrijd naar de top, naar de zon. En wanneer een boom na vele jaren omvalt wordt het onderdeel van de ecosysteem op de grond: waar planten, schimmels en weer nieuwe bomen groeien. De natuur kan hier ongeremd haar gang gaan, alleen natuurlijke processen hebben hier invloed op. Zoals een kever ook invloed kan hebben op het bos.

Geen bizon gezien, wel politieke strijd. 

Onze conclusie? Menselijk ingrijpen (houtkap) zou niet nodig hoeven te zijn in dit oerbos.

Zeker, er zijn sporen van de ‘letterzetter’ te vinden. En Polen doet op allerlei manieren haar best dit oerbos te beschermen. Alleen, het bosbeheer haalt haar inkomsten uit houtkap en krijgt dus geen fondsen van de overheid. Wat natuurlijk een ongewenst effect kan brengen.

Het beschermd gebied woekert mooi, maar is nog erg klein, dit kan naar het gehele bos worden uitgebreid. Zodat het één groot oerbos wordt waar de natuur de dienst uitmaakt.

Onze gids Wiola was in ieder geval blij met de uitspraak van het Europese Hof dat er niet meer gekapt mag worden, hier hebben veel Polen al voor gepleit maar zonder de druk van de EU was het aldus haar niet gelukt.

Meer over de bizon

Een bizon spotten is in de zomer een stuk lastiger. De beste tijd is net tussen herfst en winter of tussen de winter en lente. Wanneer er meer kleur is en de dagen korter zijn zodat het een grotere kans is dat de dieren van hun schuilplek in de schemer op een veld rondscharrelen. Voor bizons/wisenten is dat de favoriete plek: aan de rand van het bos waar ze kunnen schuilen en op de rand van een weids veld waar ze kunnen grazen. 

De bizon was in Europa bijna uitgestorven vanwege het lekkere vlees. De Pools koning maar ook de Russische staat  hielden het gebied voor zichzelf, waar alleen zij mochten jagen. Die Poolse koning is de redder gebleken van de bizon: hij zag de bizon als een heilig dier dat beschermd moest worden. Men kon zelfs de doodstraf krijgen bij het doden van een bizon. Die heilige status heeft de bizon in dit gebied beschermd.

Toch was er in het begin van de 20e eeuw nog maar twintig bizons over. Normaal kan dit het uitsterven van een ras betekenen. Door een zeer succesvol Pools fokprogramma is de groep bizons snel gegroeid naar 650 in 2018. Er wordt tegenwoordig zelfs gesproken over teveel bizons op  het huidig leefgebied. 

De bizons worden in de winter regelmatig een klein beetje bijgevoerd.  

Ben jij weleens in Białowieża geweest of ben je het van plan? Welke tips of vragen heb jij? 

Handige tips

Wij sliepen in een plaatsje in de buurt van het woud: Narewka. In een gasthuis genaamd: Bojarski Gosciniec Noclegi. Heel betaalbaar, met lekker eten in de avond en een mooi grasveld voor om op te liggen. Het ligt aan een watertje waarvandaan je een mooie ronde kunt kayakken. De kayaks worden er ook verhuurd. 

Wij hebben de gids geboekt via ons hotel. Zo kwamen we bij gids Wiola (Wioletta).  Via deze website vind je een lijst aan gidsen, je kunt ze mailen en een dag en tijdstip verzoeken.

Één reactie op “Wanneer je op zoek gaat naar de bizon in Białowieża en een politieke strijd vindt.”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *